Het achtste gebod

 

Het achtste gebod geeft het uitdrukkelijk bevel van de Heere om geen eigendommen van anderen te stelen of te roven. De overheid krijgt de opdracht om deze vergrijpen te straffen. Geweld of het recht verdraaien door niet eerlijk handel te drijven en met valse maten te meten wordt door de Heere verboden. Daarnaast verbiedt Hij ook alle gierigheid, of misbruik van Zijn gaven. Daar staat tegenover dat de Heere wil dat wij het nut van onze naaste waar wij ook maar enigszins kunnen, bevorderen. Hij wil ook dat wij onze naaste behandelen zoals we zelf behandeld zouden willen worden. God wil dat wij ijverig en trouw ons dagelijks werk doen zodat we iets van ons salaris over houden voor onze naaste die het minder heeft dan wij. 

Diefstal, stelen, het is het in bezit nemen van dingen die een ander toebehoren.
“ Steel niet “ ( Exodus 20 : 15 / Deut. 5 : 19 / Matth. 19 : 18 ) zegt God, zowel in het Oude als Nieuwe Testament. 

Diefstal is vaak verbonden met hebzucht.
“ Vertrouw niet op geweld, niet op iets vluchtigs als geroofd bezit. Ook al groeien geld en goed, houd je hart ervan vrij. “ ( Psalm 62 : 11 ) 

Stelen is in essentie een ontering van Gods Naam.
De Heere gaf Mozes de opdracht om het volk Zijn instructies te geven, ook op dit gebied.
“ Steel niet, lieg niet, en bedrieg je naaste niet. “ ( Leviticus 19 : 11 ) zei Hij. 

Omdat de Israëlieten zich niets van de Goddelijke wet aantrokken moest Jeremia het volk de oordelen van God aanzeggen. Ondanks hun ongehoorzaamheid aan de regels van God, stelde de Heere voortdurend een belofte tegenover Zijn bedreigingen. “ Als jullie je leven werkelijk beteren, als jullie elkaar rechtvaardig behandelen, vreemdelingen, wezen en weduwen niet onderdrukken, in dit land geen onschuldig bloed vergieten en niet achter andere goden aanlopen, jullie onheil tegemoet, dan mogen jullie hier blijven wonen, in dit land dat Ik jullie voorouders gegeven heb. Zo is het altijd geweest, zo zal het altijd zijn. “ ( Jeremia 7 : 5 – 7 ) 

Het Oude Testament bleef bijzonder dicht bij de dagelijkse praktijk van het leven van de mensen, en noemde stelen als bedrog bij een weegschaal en bij uitbetaling. ( Lev. 19 : 13 / Spreuken 20 : 10, 23 ) Je kunt daar meer over lezen in Leviticus 19. 

Leviticus 19 is een bijzonder hoofdstuk met betrekking tot de leefregels van het volk Israël. Het was de bedoeling van de Heere om Zijn volk op te voeden in een dienst die Hem aangenaam was, die Hij Zelf bedacht en beschreven had. De gedachten van de Heere werden aan Mozes geopenbaard. Mozes kreeg de opdracht om de hele vergadering van het volk Israël over deze bepalingen toe te spreken. Mozes` toespraak begon met de vermelding dat de Heere heilig was. Deze oproep vormt de grondslag voor de geboden in dit hoofdstuk. De heiligheid van de Heere kan plaatsen en personen doortrekken. Zo werd de tabernakel heilig door de aanwezigheid van God, en de priesters werden heilig omdat ze voor Gods aangezicht werkten. Ook de Israëlieten moesten heilig zijn. ( Exodus 19 : 6 ). Heiligheid is echter nooit een permanente eigenschap van mensen of dingen, en kan meer of minder worden. In Leviticus 19 lees je de oproep van de Heer om heilig te zijn, en daarna volgen Zijn opdrachten. Mozes moest beschrijven hoe deze heiligheid gestalte kon krijgen in het leven van Zijn volk. Je leest uit alle voorschriften op dat de Heere Zelf bepaalde hoe Hij gediend wilde worden. Dit gegeven stemt tot nadenken. Het gaat niet om onze inkleuring van Gods geboden, maar het gaat om de invulling die de Heere daaraan geeft. 

De opmerkzame lezer ziet dat het er de Heere in de eerste plaats vooral om te doen was om de kwetsbare groepen in de samenleving te beschermen en tegemoet te komen. Er waren in die tijd nog geen sociale wetten, maar de Elohim wilde Israël sociaal inzicht en sociale standaarden leren. De mensen waren toen natuurlijk ook helemaal geen lieverdjes. Het was een Israëliet verboden om iets van zijn metgezel af te persen. ( vs 13 ). Dit hield in dat hij het leven van zijn naaste niet moeilijk mocht maken door dwangmaatregelen. Daarnaast was het niet toegestaan iets van een ander te roven. Vervolgens werd de waarschuwing tegen onderdrukking van de naast toegespitst op een concrete situatie: het niet onmiddellijk uitbetalen van het loon van een dagloner, en het in eigen bezit houden van het geld gedurende een nacht. Je kunt je goed voorstellen wat een dergelijke nalatigheid inhield voor mensen die afhankelijk waren van hun dagelijks werk om geen honger te krijgen. De alternatieve houding die Israëlieten moest kenmerken, moest er één van Godsvrucht zijn. Wie de Heere diende en liefhad, wilde immers graag zo goed en heilig zijn, als Hij? En zo is dat nog. 

“ Twee gewichten om te wegen, twee maten om te meten, beide zijn de Heere een gruwel. Een valse weegschaal is een slechte zaak “ ( Spreuken 20 : 10, 23 ) lezen we een eindje verder in de Bijbel, in de Spreukenbrief.
De bovenstaande teksten uit Spreuken 20 verplaatsen ons naar het marktplein, waar twee partijen aan het onderhandelen waren over een prijs. Vaak riepen kopers daar zomaar iets om de prijs van de aangeboden waren naar beneden te halen: “ waardeloos, waardeloos! “ brulden ze. Ze deden dat om de prijs te drukken, dus in feite van de koper te stelen. Wanneer de koper er in slaagde om het product tegen de door hem gewenste prijs te kopen, dan prees hij zichzelf gelukkig.

Het was er Salomo echter veel aan gelegen dat de handel eerlijk verliep. ( Spreuken 11 : 1 / 16 : 11 / 20 : 10 ) Op een manier waarin hebzucht en oneerlijkheid geen rol speelden en er eerlijk gehandeld werd.

 

Dieven die op heterdaad betrapt werden moesten de gestolen goederen teruggeven en een schadevergoeding betalen. ( Exodus 21 : 37 – 22 : 8 / Numeri 5  5 – 8 ) Het was belangrijk dat ze ook echt spijt van hun daden hadden, want dieven werden buiten het koninkrijk van God gesloten. In 1 Korinthe 6 : 9 – 11 zegt de apostel Paulus dat sommigen van de gemeenteleden uit Korinthe vroeger allerlei zonden de boventoon lieten voeren, en dat er naast ontuchtplegers, afgodendienaars, overspeligen, schandknapen, dieven, geldwolven, dronkaards, lasteraars, en uitbuiters, ook dieven waren geweest. “ Maar u bent gereinigd, u bent rechtvaardig verklaard in de Naam van de Heere Jezus Christus, en door de Geest van onze God. “ zo troostte Paulus de gemeente. 

Niemand van ons is zonder zonde, maar ieder die God liefheeft, wil wel graag zondeloos zijn. De Heere geeft ons Zijn regels, beloond ons wanneer wij ze in Zijn kracht nakomen, troost en bemoedigd ons als wij falen en vergeeft ons elke keer als we Hem onze zonden belijden. 

Voorbeelden van stelen in de Bijbel: 

• Achab en de wijngaard van Nabot ( 1 Koningen 21 : 16 – 19 ) 
• Achan ( Jozua 7 : 20 – 26 ) 
• De afstammelingen van Jakob en de tienden ( Mal. 3 : 8 – 9 ) 
• Micha en de elfhonderd sjekel zilver ( Richteren 17 : 2 ) 
• Rachel en de huisgoden van haar vader ( Genesis 31 : 19 / 30 – 32 ) 

Beeldspraak
Jezus komt terug als een dief in de nacht. ( Lucas 12 : 39 – 40 / 1 Tes. 5 : 2 / Openbaringen 3 : 3 )
Jezus roept ons op om onszelf altijd volledig aan Hem toe te wijden. Hij zegt daarover: 

“ Sta klaar, doe je gordel om en houd je lampen brandende. Wees als knechten die hun heer opwachten wanneer hij terugkomt van een bruiloft, zodat ze direct voor Hem opendoen wanneer Hij aanklopt. Gelukkig de knechten die de Heer bij Zijn komst wakend aantreft. Ik verzeker jullie: Hij zal Zijn gordel omdoen, hen aan tafel nodigen, en hen bedienen. Gelukkig degenen die Hij zo aantreft, ook al komt Hij midden in de nacht, of kort voor het aanbreken van de dag. Besef wel: als de heer des huizes had geweten op welk uur de dief komen zou, dan zou hij niet in zijn huis hebben laten inbreken. Ook jullie moeten klaarstaan, want de mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht. “
De waakzame leerling van Jezus zal uitgenodigd worden voor het feestmaal van het Koninkrijk, en Jezus Zelf zal met Zijn liefde en genade de zorgende Heer zijn. Geen enkele eer of roem, geen master’s degree, promotie of diploma zal daar tegenover kunnen staan. Wie dit beseft, maakt zich heilig, en waakzaam.