Psalmen 14

Mensen zonder verstand denken: er is geen God. Die mensen doen verschrikkelijke dingen. Ze zijn alleen maar slecht. Er is niemand die goed doet.
De Heer ziet alle mensen op aarde.
Vanuit de hemel kijkt Hij of er nog één mens wijs is. Een mens die zich houdt aan Zijn wet.
Maar ze zijn allemaal slecht. Slecht, oneerlijk, en gemeen. Er is niet één mens goed, niet één.
Ze weten niet wat ze doen. Ze onderdrukken het volk van de Heer om er zelf beter van te worden. En ze bidden niet tot Hem.
Maar nog even, en ze worden bang, heel bang.
Nu nog lachen ze goede mensen uit. Maar God zal goede mensen helpen, bij de Heer zijn ze veilig.
Laat er uit Sion hulp komen voor Israël!
Als de Heer Zijn volk helpt, zal iedereen blij zijn.
Heel Israël zal juichen. 

Na het Paradijs – toen de mens eenmaal gekozen had om zijn eigen weg te gaan – is er ontzettend veel mis gegaan op aarde. Niet alleen vandaag de dag, want David heeft deze psalm al drieduizend jaar geleden gedicht. Het onderwerp van het psalter betreft het verval dat hij overal op aarde waarnam. De oorzaak ervan lag in het feit dat de mens niet langer rekening hield met God. 

David beschreef in dit psalter het praktische atheïsme. Er bestond geen God meer om rekening mee te houden. Het eigen inzicht van de mens werd naar voren geschoven als het ultieme Goddelijke.
Maar mensen die geen rekening houden met de God van hemel en aarde, vervallen tot dwaasheid. Ze leven onbezorgd op het randje van de eeuwigheid. Een dwaas iemand handelt naar eigen inzicht, en faalt in moreel opzicht. 

Toen in het Paradijs de eerste hap van de verboden vrucht gegeten werd, faalden Adam en Eva en stortten het hele mensdom in de ellende. Zonde werd een gewoon iets, aan de orde van de dag zogezegd. De eer van God telde niet langer. Dat is helaas zo gebleven, want mensen die zeggen niet in God te geloven, houden totaal geen rekening met Zijn heilige wet, en wil. 

Wie de natuur en het gedrag van de gevallen ongelovige mens afzet tegen de eerste staat in het Paradijs staat er versteld van hoe deze afgeweken is. Terwijl Adam en Eva er het grootste behagen in schepten om heilig en rein te leven, en elke avond met God door de Hof van Eden te wandelen ( Gen. 1 en 2 ) verstopten zij zich voor hun Schepper zodra ze Hem ongehoorzaam waren. ( Gen. 3 : 8 ) Ze werden uit de Hof van Eden verbannen, Sinds die tijd bestond er een grote religieuze en morele afstand tussen God en mens. 

Toch bleef God wel degelijk aanwezig. Tot op de dag van vandaag zit Hij op Zijn troon in de hemel en beschermt de rechtvaardigen: de mensen die Hem bij hun dagelijks leven betrekken, en van stap tot stap met Hem hun weg gaan. 

God ziet de weg van de onrechtvaardigen, die als dwazen te boek staan. Een dwaas is overtuigd van het feit dat er nooit een dag van recht zal komen, en dat er geen God bestaat die hem rekenschap van zijn daden zal vragen. 

Mensen zonder God leven zodanig dat ze hun medemens zonder gewetenswroeging benadelen. Het maakt ze niets uit hoe andere mensen het maken, als ze zelf maar aan hun trekken komen. 

God in de hemel kijkt gespannen naar het doen en laten van de mens. Hij observeert, terwijl Hij beoordeelt of er nog iemand is die blijk geeft van Goddelijk inzicht. Hij wil niets liever dan ontdekken dat er iets van Zijn liefde, trouw en goedheid gereflecteerd wordt in de wereld. 

Je zou het zo kunnen samenvatten: God kijkt of de zwakken in de samenleving de zorg en aandacht krijgen die ze nodig hebben, en of hen recht wordt gedaan. In psalm 14 staat onomwonden beschreven dat God daar niets van teruggevonden heeft op aarde. Onder de ongelovigen wel te verstaan. 

Want nadat de auteur dit tragische verschijnsel beschreven heeft, noemt hij het feit dat er ook nog goede mensen op aarde zijn.
Zij worden vaak uitgelachen en bespottelijk gemaakt.
Maar de dichter wist met profetisch inzicht te melden dat er een tijd komt dat God in zal grijpen. Op dat moment zullen de Goddelozen zich verschrikken en ontzet zijn. Want God houdt van Zijn volk. Zij zullen door Hem recht gedaan worden. 

God weet dat er op aarde nog mensen zijn die gebukt gaan onder het besef dat de aarde vol is van onrecht en lijden. De dichter beseft dat ook en beschrijft het feit dat God altijd een Toevlucht zal blijven voor mensen die ondanks alles wat er in hun leven gebeurt op God blijven vertrouwen. 

Waarschijnlijk heeft David dit psalter geschreven toen hij moest vluchten voor Absalom, zijn zoon. Hij verkeerde op dat moment in een uiterst netelige situatie, en moest zich het vege lijf zien te redden, terwijl velen van zijn vroegere onderdanen hem als koning de trouw afzweerden. David had dus vijanden van buitenaf als ook binnen de eigen gelederen. 

Maar wanneer de verlossing komen zou, dan zou Jakob zich verheugen, en Israël zou verblijd zijn. Hiermee worden Jakobs nakomelingen bedoeld, de Israëlieten, de vromen die de voetstappen van hun voorvaderen navolgen.
Het was duidelijk dat David zich in een noodsituatie bevond. Hij zag er geen gat meer in en beschreef iedereen als dwaas. David had er geen erg in dat er nog steeds trouwe mensen over waren. Zijn klacht was die van een mens in nood. Wanneer je in nood bent, denk je dat je helemaal alleen bent, zoals de profeet Elia dat ook dacht. ( 1 Koningen 19 ) De bemoedigende boodschap van de psalm is het feit dat God er altijd is, ook al lijkt het anders te zijn. 

De moderne mens kan dit ervaren ook pijnlijk met zich meedragen. In een tijd waarin niets meer zeker lijkt te zijn, en het kwaad lijkt toe te nemen, kan het je weleens toeschijnen dat God er niet meer is. 

We moeten echter niet vergeten dat het geloof niet altijd een zaak van gevoel is, maar ook van het verstand. Wanneer wij God niet voelbaar, of meetbaar waarnemen, dan beproefd  Hij ons. Hij kijkt als het ware gespannen toe of wij Hem blijven volgen, eren, dienen en vrezen. 

Het slot van het lied ziet uit naar het Heil dat vanuit Sion wordt verwacht. In Jeruzalem stond de tempel. Daar wilde David zijn, om de aanwezigheid van Jahweh te ervaren. ( Psalm 84 ) Hoewel er niemand zondeloos is, zal God in Christus altijd voor ons zorgen. 

De plaats waar Hij verschijnt is niet langer exclusief in de avondwind zoals dat in Genesis het geval was. Die plaats is in de tempel, waar HIj verschijnt met Majesteit en macht in het hart van iedereen die Hem verwacht.