Spreuken 3

Spreuken 3 

Nadat de oproep heeft geklonken om wijs te leven, en afstand te houden van verkeerde personen, volgt een gedeelte in het Spreukendicht waarin de vader die zijn lessen heeft aangeprezen en uitgelegd, zijn geestelijke zoon oproept tot vroomheid, en bovendien de wijsheid aanprijst. Er valt een onderscheid te maken tussen de oproep tot een vroom leven ( Spreuken 3: 1-12). en de beschrijving van het belang van de wijsheid. ( Spreuken 3: 13-20). 

De fictieve vader in het Spreukenboek roept zijn zoon op om zijn onderwijs niet te vergeten. Parallel daaraan is de opdracht die hij geeft om de geboden te bewaren. Het is de taak van de zoon om het gezaghebbende onderwijs dat hij ontving te bewaren, en te eerbiedigen. Deze zaken zullen hem lengte van dagen, harmonie en levensgeluk bezorgen. De belofte sluit aan bij de essentie van de Tien Geboden, waarin is toegezegd dat een Israëliet lang zou leven, wanneer hij zijn ouders zou eerbiedigen. Deze belofte komt overeen met de zegen van het verbond ( Deut 28, Lev. 26). 

 

Dezelfde regel gaat op voor de wetten van de wijsheid. Wie ze volgt ontvangt volle zegen. De wijsheid is gefundeerd op het verbond van God met Israël. In de volgende verzen weerklinkt de wens, dat liefde en trouw het geestelijke kind van de leermeester niet zullen verlaten. Hiermee doelt de vader op het vermogen van het kind om relaties aan te gaan, en hierin liefdevol en trouw te zijn. Het is de bedoeling dat het kind deze eigenschappen om zijn hals bindt, en ze op de tafel van zijn hart schrijft. Het schrijven op een kleitablet houdt in dat de tekst langdurig houdbaar blijft. Zoals het schrift in klei werd gegraveerd moet de zoon zich de goede leer van zijn vader eigen maken en praktiseren. Wanneer de zoon die eigenschappen heeft, zal hij gunst en waardering ondervinden in de ogen van God en mensen. 

Hierna accentueert de vader het belang van het Godsvertrouwen. Hij roept de zoon op om op de Heere te vertrouwen met zijn hele hart, en niet op zijn eigen inzicht af te gaan. Met deze woorden richt de vader zich tegen mensen die op de één of andere manier hun vertrouwen op persoonlijke inzichten of op eigen rechtvaardigheid vestigen. Hij spoort de zoon ook aan om God te betrekken in al zijn wegen. Wanneer dat gebeurt, zal God zijn paden helemaal recht maken. Dat houdt in dat Hij hem veilig door de moeiten van het leven heen zal leiden. 

Deze verklaringen worden in vers 7-10 verder uitgewerkt. Salomo roept ertoe op om niet een levenswijze na te streven die het individu tot de hoogste norm verheft. Een essentieel kenmerk van iemand die wijsheid wil verwerven, is zijn bereidheid om zichzelf te laten corrigeren. Deze komt tot uiting in het verlangen van de leerling om in alle dingen Gods bedoeling te begrijpen. Ontzag voor de Heer geeft een gezonde constitutie.

Vervolgens krijgt de zoon ook de raad om met zijn bezittingen de Heere te eren, met het beste wat hij heeft, of binnenkrijgt. Het geven van het beste kan duiden op het geven van eerstelingenoffers, zoals dat in het O.T. gebruikelijk was. Wanneer iemand God eert met aardse zaken, dan zal de zegen daarop niet uitblijven. De voorraadkamers van de zoon zullen gevuld worden met overvloed, zowel met aardse als met geestelijke zegen. .Dergelijke zegeningen worden in Leviticus en Deuteronomium betrokken op het hele volk, maar in dit Bijbelgedeelte worden ze toegezegd aan de enkeling die doet wat de geestelijke vader opdraagt. 

Het voordeel van wijsheid is groter dan zilver, en haar rendement levert meer op dan goud. 

Ze is ook kostbaarder dan edelstenen, eigenlijk is alles wat op de wereld als waardevol gezien wordt minder waard dan wijsheid. De wijsheid is hier een persoon die in de rechterhand lengte van dagen met zich meedraagt, en in de linkerhand rijkdom en eer. Ook zijn de wegen van die persoon vrede, het zijn lieflijke wegen. Hoewel deze zaken niet het hoofddoel van het leven mogen zijn, zijn ze wel het gevolg van een wijs leven. De wijsheid is een levensboom voor wie ernaar zoeken, en de wijsheid praktiseren. De boom duidt op volheid van leven, en op vitaliteit. Wie de wijsheid omarmt, mag zich gelukkig prijzen aldus de dichter van het Spreukenboek. 

De schepping is met beleid tot stand gebracht, en vertoont orde. De wijsheid uit het Spreukenboek vertoont identieke trekken, omdat ze teruggaat naar het begin van de schepping. 

Het is van belang om de wijsheid te zoeken, ze is al eeuwenoud, zo oud als het bestaan van de wereld. De wijsheid staat ook voor de Heere Jezus Christus. Wie Hem aangrijpt in geloof, ontvangt eeuwig leven. 

Uiteindelijk roept de Spreukendichter nog op tot hulpvaardigheid en eerlijkheid. Het levenslang nastreven van deze zaken vormt een weg van wijsheid. Steeds opnieuw roept de Spreukendichter de Heere God erbij. Hiermee geeft hij aan dat God bijzondere zorg toont aan mensen die wijs handelen, wijsheid nastreven, en uiteindelijk echt wijs geworden zijn! 

(17) Opwekking 356 – Heer ik wil U prijzen – YouTube