Ruth – inleiding

Het boek Ruth is een eenvoudig Bijbelverhaal dat erg goed geschreven is. De titel is ontleend aan de hoofdpersoon. In de Hebreeuwse canon wordt het Bijbelboek gerekend tot de Geschriften en hoort het bij de vijf Joodse Feestrollen die tijdens de vijf belangrijkste feesten in Israël gelezen werden. De feestrol van Ruth was bestemd voor het Joodse wekenfeest. 

Het boek Ruth begint met de Moabitische strijd met de Israëlieten, die al 18 jaar aan hen onderworpen waren. In de Hebreeuwse canon komt het boek Ruth direct na het boek Spreuken, precies na het gedicht dat de kwaliteiten van een sterke vrouw bezingt. ( Spreuken 31 ) van wie Ruth een prachtig voorbeeld was. In de Griekse canon volgt het boek Ruth op het boek Richteren, omdat de geschiedenis van Ruth zich afspeelt in deze tijd. ( Ruth 1 : 1 ) De tijd van de richters strekt zich uit van de veertiende of twaalfde eeuw ( al naargelang de datering van de uittocht uit Egypte ) tot aan de elfde eeuw voor Christus. 

Op hun beurt brachten de Israëlieten een zware nederlaag toe aan de Moabieten die Israël daarna een lange tijd met rust lieten. ( Richteren 3 : 12 – 30 ) De Joodse traditie geeft de profeet Samuel aan als auteur van het boek. Het is ook goed mogelijk dat het boek tijdens de regering van koning David geschreven is omdat de auteur voor het schrijven van dit boek gebruik gemaakt heeft van de familietradities van de koning.Terwijl het boek Richteren een overwegend negatief beeld geeft van het tijdperk van de richters als een tijd van achteruitgang, van godsdienstig en moreel verval, laat het boek Ruth zien dat het er plaatselijk niet altijd zo donker uitzag als in het boek Richteren het geval blijkt te zijn. De geschiedenis van Ruth speelt zich af in Bethlehem. De sfeer die daar heerst steekt sterk af tegen het klimaat dat wordt beschreven in het boek Richteren. De sfeer in Bethlehem is vredig, hoewel de mensen arm zijn. In die omstandigheden geven de hoofdpersonen blijk van saamhorigheid, welwillendheid en een eenvoudige vroomheid die aanstekelijk en aantrekkelijk is. 

Het is niet eenvoudig om precies aan te geven wat het doel van de auteur was om een boek als Ruth te schrijven. Er bestaan geen duidelijke aanwijzingen in de tekst en de informatie ontbreekt over de omstandigheden waaronder het boek ontstaan is. Toch kun je wel wat aanwijzingen vinden. Het boek bemoedigt alle mensen die zich in wanhopige omstandigheden bevinden. Centraal staat de boodschap dat het niet vergeefs is om je vertrouwen op de Heere te stellen, Hij zorgt voor armen, vluchtelingen en berooide mensen. Hij leidt het leven van mensen die trouw aan Hem zijn, zelfs terwijl Zijn handelen niet te begrijpen is. 

Het boek leert ons ook dat een mens zelfs in een tijd van geestelijke duisternis leven kan in trouw aan de Heere. Ook voor niet-Joden is dit mogelijk – God geeft Zijn zegen aan alle mensen die zo handelen. Het doel van de auteur was mogelijk ook om de afkomst van koning David te belichten, misschien wel om de bijzondere zorg te benadrukken die God had voor het nageslacht waaruit David was voortgekomen. Op deze manier vestigde de schrijver er de aandacht op dat deze koning als een geschenk van de Heere aan Zijn volk beschouwd moest worden. 

De periode van de richteren – die leiders van het volk Israël waren – werd gekenmerkt door voortdurende ontrouw van het volk Israël aan het verbond van de Heere, de aantrekkingskracht die de afgoden op het volk hadden, de politieke chaos in het land en de onderdrukking van de binnenvallende vijanden van de Israëlieten. Naast al deze rampen brak er bovendien nog een hongersnood uit in het land dat volgens Gods beloften hoorde te vloeien van melk en honing. Het was één van de oordelen waarmee de Elohim gedreigd had. ( Lev. 26 : 19, 20 ) Zelfs in Bethelem – dat broodhuis betekent –  heerste gebrek. Tegen de donkere achtergrond van deze omstandigheden schilderde de auteur de sitatie van het gezin van Elimelech en Naömi met hun twee zonen Machlon en Chiljon. 

“ Toen de richters het land bestuurden, was er eens een hongersnood in Juda. Daarom besloot een man uit Bethlehem naar het land Moab te gaan. Zijn vrouw en zijn twee zoons gingen met hem mee. De man heette Elimelech ( = mijn God is koning ), zijn vrouw heette Naömi ( = de lieflijke ) en zijn zonen heetten Machlon ( = ziekte ) en Chiljon ( = zwakheid, vergankelijkheid ). Ze kwamen uit het gebied Efratha in Juda. Ze reisden naar Moab. Daar bleven ze als vreemdelinig wonen. Na een tijd stierf Elimelech. Zijn vrouw beelf achter met haar twee zonen. De zonen trouwden met meisjes uit Moab. Het ene meisje heette Orpa, het andere meisje heette Ruth. Na ongeveer tien jaar stierven ook de zonen. Naömi bleef alleen achter, zonder man en zonder zonen.” ( Ruth 1 : 1 – 5 ) 

De Israëlitische jongens trouwden terwijl ze asiel zochten in Moab met Moabitische meisjes. Het huwelijk met Moabieten was door de wet niet direct streng verboden, maar hun negatieve rol ten opzichte van Israël ( Numeri 22 – 25 / Deut. 23 : 4 – 7 ) had ervoor gezorgd dat het voor hen verboden was om in de tempel te komen. Vanuit dit oogpunt was het niet aantrekkelijk om met een Moabitisch meisje te trouwen. Als een lichtend feit zie je dat de Heere dwars door deze bepalingen heen kan werken, want Ruth zou boven de zonen van Elimelech en Naömi de God van Israël belijden als haar God en Zijn volk als haar volk.