Psalmen 118

Psalm 11 8 wordt gezien als een koningspsalm, ondanks het feit dat de woorden ‘ koning, leger, en regering ‘ totaal niet genoemd worden. Dat komt omdat de dichter iemand is die koningen kon verslaan ( vs 10, 12 ) en opdracht kon geven om een offerfeest te vieren. Om die feiten moest het wel een koning zijn. Sommige Bijbeluitleggers verdelen deze psalm in beurtzangen tussen de koning, of een priester, en het volk. Er wordt afwisselend gesproken over wij en zij. Er is onduidelijkheid over het ontstaan van deze psalm, maar het is klinkklaar en duidelijk dat de koning en het volk beiden door een moeilijke crisis zijn gegaan. 

Er bestaan een paar duidelijke, soms zelfs woordelijke overeenkomsten tussen deze psalm en het bijbelboek Jesaja. Psalm 118 : 14 komt overeen met Exodus 15 : 2. Vers 15 en 16 met Exodus 15 : 6 en Psalm 118 : 28 sluit ook aan bij Exodus 15 : 2. 

De thema`s – dat God je kracht en lied kunnen zijn, de geloofsuitspraak: “ Hij is mijn God “ en het beeld van de rechterhand van de Heere, die ervoor zorgen dat er redding komt door vijanden te verslaan, zijn dan ook afkomstig uit dit oude zegelied. 

Er zijn ook verbindingen met het boek Jesaja. In Jesaja 12 : 2 wordt God ook “ mijn lied “ genoemd. Ook Jesaja 25 en 26 bevat veel overeenkomsten die je terug kunt vinden in psalm 118. 

Psalm 118 staat boordevol parallellismen, herhalingen en metaforen. De naam van JHWH komt 22 keer voor, opvallend vaak dus. Omdat er geen duidelijke historische achtergrond genoemd wordt, is de lijn van het verhaal moeilijk vast te stellen. Als er een lijn is, dan is het die van het belijden van de Naam van God. Wie Hij is, en wat Hij voor de dichter heeft gedaan, en nog doet. 

Psalm 118 begint met een viervoudige belijdenis dat de verbondstrouw van God eeuwig duurt. Gelijktijdig klinkt er een oproep om de Heere van harte te loven en te prijzen. 

Nadat eerst heel Israël opgeroepen was om de Heere te prijzen, begon de dichter uit te leggen op welke manier hij Gods verbondsliefde heeft ervaren. En welke lessen hij daaruit heeft getrokken. 

Je ziet “ Ik riep “ en: “ de Heere antwoordde “ tegenover elkaar staan, Dit is één van de belangrijkste beschrijvingen van de relatie tussen God en mens. De dichter verkeerde in benauwdheid, maar nu niet meer, want de Heere gaf antwoord. Dat antwoord van God gaf de dichter vertrouwen. De Heere Zelf was bij hem, en dat feit nam alle mensenvrees bij hem weg. 

Er volgt weer een tegenstelling. De trouw van God wordt tegenover de trouw van mensen gezet. Het is beter op God te vertrouwen dan op mensen, want zelfs prinsen of mannen met macht kunnen minder goed hulp bieden dan dat de Heere dat kan. ( vs 8 – 9 ) 

De psalmist verkeerde in een heikele positie. Hij ervaarde het zo dat alle volken zich tegen hem gekant hadden. Zoals bijen zich woedend tegen een indringer kunnen keren, zo waren alle mensen tegen hem. Maar in de naam van God heeft de dichter overwonnen. Er was in de verste verte geen vijand meer te bekennen. 

De uitspraak van de dichter dat JHWH zijn lied geworden is, betekent dat de Heere hem een reden gegeven had om te zingen. Dit zingen gebeurde in de tenten van de rechtvaardigen. Er waren dus veel mensen die blij waren om zijn uitredding, en verlossing. De dichter sprak in eerste instantie over redding uit het gevaar van het verleden, maar zag het ook als een belofte voor de toekomst. Zijn leven was niet afgelopen. Hij zou niet sterven, maar leven. De voortzetting van zijn leven gaf de mogelijkheid om de Heere te loven en te prijzen. De dichter was heel eerlijk en zei dat de Heere hem een les geleerd had door hem in moeilijke omstandigheden te brengen. Maar God gaf hem niet over aan het sterven, en de dood. 

Het binnentreden van de poorten wordt vaker genoemd in de pelgrimsliederen, in combinatie met de rechtvaardigheid van God, en het danken van God. Opvallend is de overeenkomst met psalm 24 : 9 waar een oproep wordt gedaan aan de poorten van iemand die rechtvaardig is. 

Het was een ongekende en onverwachte redding en verandering in het leven van de dichter. Hij beschouwde zichzelf als een afgekeurde steen, en anderen dachten er misschien ook wel zo over. Maar de Heere niet. De afgekeurde steen kreeg een bijzondere bestemming en was een hoeksteen geworden. ( vs 22 ) 

Dat dit gebeurde was duidelijk het werk van de Heere. De dag waarop de blijdschap van de overwinning gevierd werd was mogelijk geworden door het werk van de Heere. De dichter heeft het over verheugen en verblijden, een blijdschap die dus sterk benadrukt wordt. Grote, echte blijdschap vervulde zijn hart. Toch besefte de dichter ook helemaal dat er voortdurend redding en hulp van de Elohim nodig bleven, want het ging in essentie om een leven met Hem tot in eeuwigheid. 

De laatste verzen van het psalter geven iets weer van het feest dat ter ere van de Heere gehouden werd. Deze zegen kwam vanuit het huis van God. De kern van de boodschap van psalm 118 is dat iedereen de Heere moet prijzen, omdat Zijn verbondstrouw voor eeuwig is. De opdracht die eerst aan het volk van Israél gedaan werd, komt nu Anno 2021 nog steeds tot ons allemaal. 

Psalm 118 speelt een belangrijke rol in het Nieuwe Testament, met name bij de intocht van de Heere Jezus in Jeruzalem. Bovendien zong Jezus deze psalm op de avond van Zijn gevangenneming. Jezus was ook angstig en benauwd bij het vooruitzicht van zijn lijden en sterven, maar Hij wist dat het van voorbijgaande aard was. Hij zou niet sterven, maar leven! En wij die geloven zullen ook niet sterven, maar leven! En zo blijft er altijd hoop, voor ieder die in Zijn Naam gelooft!