Psalmen 108 ( 3 )

Moab is Mijn wasbekken
Op Edom zet ik Mijn voet,
Over Filistea klinkt Mijn juichkreet.
Wie voert Mij de vesting binnen,
Wie zal Mij naar Edom leiden?
Bent U het niet God, die ons verstoten had?
Voert U niet God onze legers aan?
Sta ons bij tegen de vijand
De hulp van mensen is tevergeefs,
Met God zullen wij triomferen
HIj zal onze tegenstanders vertrappen. 

De beschrijving van dit gedeelte van psalm 108 klinkt nogal oorlogszuchtig. Daarom moet je dit Bijbelgedeelte dan ook in het perspectief plaatsen waarin het hoort, zodat de essentie van de woorden je niet ontgaat. Het benoemen van Edom, Filistea en Moab geeft het historische referentiekader van de psalm aan. In de tijd van de Richteren en de tijd van het verenigd Koninkrijk van Israël speelden de bewoners van deze streek een belangrijke rol als vijanden van het koninkrijk van God. David veroverde deze gebieden, dat was al voorzegd door de profeet Bileam in Num. 24 : 17 – 19. Het land van Moab wordt door de auteur aangegeven als een wasbassin waarin de soldaten zich na de strijd konden wassen. De strijdlaarzen van de soldaten worden na de oorlog als teken van overwinning op Edom geworpen, een prachtige beeldspraak. De Edomieten waren nakomelingen van Esau. Toen Rebekka in verwachting was van Jakob en Esau kreeg ze al te horen dat de oudste de jongste zou dienen. Zo werkte de Heere Zijn plan uit via wegen die menselijkerwijs niet konden bestaan. Ten slotte werd de overwinning uitgeroepen over het land van de Filistijnen, zij waren bij de verovering van Kanaän de grote concurrenten voor de Joden. Aan het begin van de ballingschap had Jeremia nog tegen deze drie volkeren geprofeteerd. ( Jeremia 47 – 49 ), net als Ezechiël. Na de ballingschap bleven dezelfde volkeren nog steeds de grote vijanden van Israël. 

Nadat de dichter de Godsspraak beëindigd heeft, sluit hij de psalm met een gebed. De dichter worstelt met de beloften van de Heere over het land in relatie tot de politieke situatie. Er was niets meer over van het land, het was een Judese vazalstaat geworden met vijandige Samaritanen. David vraagt zich af wie hem zal begeleiden tot in de vaste stad. Het ging hierbij om Edom. ( vs 11 ) Edom nam bij uitstek een vijandige houding aan ten opzicht van Israël. ( Num. 20 : 14 – 21 ) Met de andere stad – waarvan geschreven staat dat het een versterkte stad was – wordt waarschijnlijk de hoofdstad Bosra of Petra in de rotsen bedoeld ( Jesaja 63 : 1 ) 

Als je in de Bijbelboeken Ezra en Nehemia over de situatie in het land leest, besef je hoe moeilijk de teruggekeerde ballingen het hadden. Hoe konden zij het winnen van de nieuwe vijanden om hen heen? De Samaritanen, en in het zuiden de Arabieren, Ammonieten en Asdodieten? Bovendien werden ze overheerst door de machtige Perzen. 

De dichter vraagt zich lichtelijk vertwijfeld af of de Heere hen niet verlaten heeft. Als God niet met hen mee zal strijden, wordt het niets met de overwinning en komt er van de beloften niets terecht. Menselijke hulp baat niet, en is tevergeefs. Maar bij God is geen ijdele hulp. Hij is de Heilige van Israël, ( Jesaja 29 : 19 ) die trouw blijft aan Zijn beloften en aan het verbond met Zijn volk. 

Je kunt psalm 108 opvatten als een profetische compositie na de terugkeer uit de ballingschap. Zowel God als het volk worden herinnerd aan het land dat Abraham, Izaäk en Jakob beloofd was. Het herstel was beperkt en Gods beloften slechts gedeeltelijk vervuld, maar de psalm is nog bijzonder actueel als je je realiseert dat hij opgenomen is in het slot van het belangrijkste Joodse gebed. ( Psalm 108 : 7 ) dat ook wel het Amidah of Achttiengebed genoemd wordt. Dit gebed is vergelijkbaar met het Onze Vader. 

De terugkeer van het Joodse volk na WO II kan als gedeeltelijke invulling van dit gebed gezien worden. God is getrouw, Zijn plannen zullen niet falen. Dat is de heerlijke boodschap van deze psalm!