Jona – inleiding

Jona is de hoofdpersoon van het boek dat naar zijn naam genoemd is. Jonas’ naam wordt ook genoemd in 2 Koningen 14: 25, een passage die verwijst naar de tijd van Jerobeam II van Israël. Het boek Jona zelf noemt alleen maar het feit dat Jona de zoon van Amittai is, verder vinden we helemaal geen biografische of geografische details over deze profeet. Maar een gedeelte uit 2 Koningen 14 geeft een beetje licht over zijn persoon. ‘ Jerobeam herstelde de grens van Israël, van Lebo-Hamat, tot aan de Zoutzee, zoals de Heere, de God van Israël voorzegd had bij monde van zijn profeet Jona, de zoon van Amittai uit Gat-Hachefer. Jona kwam dus uit het stamgebied van Zebulon, een van de zonen van vader Jakob ( Joz. 19: 10-13). Dit gebied lag in neder-Galilea aan de noordkant van de vlakte van Jizreël, in het binnenland. Jona was profeet tijdens de regeringsperiode van Jerobeam de Tweede ( 793-753 v. Christus) In de tijd daarvoor – we hebben het dan over de 9e eeuw), had het koninkrijk van Assyrië het koninkrijk van Aram veel schade toegebracht, en een groot gebied op dit koninkrijk veroverd. ( zie 2 Koningen 6/ 13: 3-7) Aan het eind van de negende eeuw was Aram erg verzwakt door toedoen van deze grootmacht in opkomst. 

Na een Assyrische veldtocht tegen Damascus had koning Joas van Israël kans gezien om een aantal steden op de Arameeërs te heroveren ( 2 Koningen 14: 25). Jona had die heroveringen voorzegd. Het is goed mogelijk dat juist Jonas profetieën en godsspraken koning Jerobeam aangezet hebben tot deze actie. ( 2 Koningen 14: 25). 

Het ging er dus nogal roerig aan toe in die tijd! Hoewel er hier en daar gebied teruggewonnen werd, bleef Assyrië de grote bedreiging voor alle koninkrijkjes in de omgeving. En naast Jona profeteerde ook de profeet Amos tijdens de regeringsperiode van Jerobeam de ondergang van het Noordelijke rijk, en de wegvoering van zijn volk. ( Amos 5: 27). 

Uitgerekend naar de hoofdstad van dit grote rijk – Israëls ergste vijand, en berucht om zijn wreedheid ( zie de profeet Nahum) zond de Heere zijn profeet Jona om een boodschap van Hem te brengen, en het kwaad in deze beruchte stad te veroordelen. ( Jona 1: 2). Het boek Jona verhaalt hoe Jona het bevel van God weerstond en juist in de omgekeerde richting vluchtte, de kant op van de zee.

De vlucht van Jona werd onderschept door de Heere. Hij greep krachtig in en gaf Jona opnieuw de opdracht om Zijn bevel op te volgen. Na allerlei vreselijke ervaringen te hebben meegemaakt gaf Jona toe aan de opdracht van God. Hij ging naar Ninevé om de stad Gods oordeel aan te zeggen. Toen de inwoners van de stad zijn boodschap hoorden besloten ze om hun leven te beteren. Daarop trok God Zijn oordeel in. Het ongelooflijke gebeurde opnieuw: Jona werd boos en wilde sterven. Het geheel van de persoon van Jona komt een beetje vreemd op ons over. Een profeet van God die Zijn opdrachtgever niet wil gehoorzamen, wegvlucht, en tenslotte verongelijkt is omdat God Zijn liefde, goedheid en ontferming liet gelden. Jona lijkt vol revanche te zitten ten opzichte van een volk dat kennelijk aan Gods ontferming en mededogen deel mocht krijgen. Daarbij lijkt het erop dat Jona helemaal geen rekening hield met het feit dat God in staat was om zijn roeping met kracht, woord, en daad bij te staan. 

De Heere probeerdeJona tot rede te brengen, en tot nadenken te stemmen.