Johannes 3 : 3

Jezus antwoordde en zei tegen hem: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij dat iemand opnieuw geboren wordt, kan hij het Rijk van God niet zien.

Toen de Heere Jezus in Jeruzalem was om het Pascha te vieren, deed Hij ook wonderen. Door Zijn prediking, en door de wonderen die Hij verrichtte, kwamen er velen tot geloof in Zijn Naam. Onder al die mensen bevond zich Nicodémus: een man uit de Farizeeërs, een intellectueel. Maar Jezus was desondanks niet in Jeruzalem gebleven, Hij was teruggekeerd naar Galilea. Nicodémus had Jezus niet kunnen vergeten. De wonderen die Hij deed moesten zonder meer afkomstig zijn van God, daarvan was hij overtuigd. 

Nicodémus maakte deel uit van de Hoge Raad, het Sanhédrin. Hij was een officiële vertegenwoordiger van het Jodendom. In tegenstelling tot veel andere Joodse leiders ( Joh. 2 : 18 ) was hij Jezus niet vijandig gezind. De gebeurtenissen in Jeruzalem hadden hem aan het denken gezet. Zodanig aan het denken, dat hij op een gegeven moment besloot om Jezus op te zoeken want hij wilde de dialoog met Hem aangaan. Nicodémus zocht een geschikt tijdstip, en koos het nachtelijk uur uit om Jezus te bezoeken. Naar Joodse begrippen was de nacht al begonnen zodra de zon onderging. Nicodémus bleek in zijn vraagstelling absoluut niet bang uitgevallen, daarom lijkt het het meest voor de hand liggend dat hij de nacht uitkoos omdat het voor rabbi`s een normaal tijdsstip was. Het was een algemeen aanvaarde gewoonte om de Thora `s nachts te bestuderen. Dan werden ze niet afgeleid en was het rustig en stil om hen heen. 

De manier waarop Nicodémus het gesprek met Jezus begon, was typisch die voor een leraar. Hij begon niet met een vraag om onderwijs of iets van dien aard, maar legde een verklaring af.’ Rabbi ‘, zei hij, ‘ Wij weten dat u een leraar bent die van God gekomen is, want alleen met Gods hulp kan iemand de wondertekenen doen die U verricht. ‘ ( vgl. Hand. 2 : 22 ). God moest mèt deze bijzondere man zijn, op de manier zoals je die aanwezigheid ook beschreven vindt in Lucas 1 : 28 / Hand. 7 : 9, 38 / 11 : 21. Dat kon niet anders. Nicodémus had respect voor Jezus, en noemde hem rabbi. 

Je zou verwachten dat Jezus Nicodémus een bevestigend antwoord zou geven, maar dat deed Hij niet. Terwijl Nicodémus Jezus waardering gaf, en hem duidelijk als een profeet beschouwde, kreeg hij een nogal paradoxale uitspraak terug, die Jezus in andere bewoordingen nog eens herhaalde ook. 

‘ Waarachtig ‘ zei Jezus – dat moet je hier opvatten als een ‘ amen ‘ – ( vgl. vs Joh. 3 : 11 / 1 : 52 / 5 : 19, 24, 25 ). Vervolgens zei Jezus met nadruk dat Nicodémus het koninkrijk van God alleen maar zou kunnen zien wanneer hij wedergeboren was. De alwetende Jezus wist dat Nicodémus onder de indruk was van de tekenen en wonderen die Jezus deed. Maar er was meer nodig om te delen in het Koninkrijk van God. 

Wat er nodig was, dat  wilde Jezus hem uitleggen. Maar dat deed hij niet voordat Hij Nicodémus verweet dat het vreemd was dat een leraar in Israël niet wist wat het was om wedergeboren te worden. Het was duidelijk dat Nicodémus verwachtte dat het koninkrijk der hemelen nu spoedig zou verschijnen. Hij was zich daarvan bewust. Maar Christus vertelde hem dat hij geen nut kon hebben van de komst van het Koninkrijk wanneer er geen verandering van geest in hem plaatsgevonden had. 

Opnieuw geboren worden betekent feitelijk opnieuw beginnen. Onze zielen moeten opnieuw gevormd en tot leven gewekt worden. Deze nieuwe geboorte heeft haar oorsprong in de hemel, en betekent een geboren worden tot een Goddelijk en hemels leven. Niet – wedergeboren mensen kunnen de aard ervan niet begrijpen en de zaligheid ervan niet ontvangen. Toch is de wedergeboorte absoluut noodzakelijk voor ons geluk voor hier en voor de eeuwigheid. 

Nicodémus begreep er in eerste instantie niets van. Maar hij was wel bereid om onderwijs te ontvangen over de essentie en betekenis van deze zaak. Daarom bleven de beide mannen in gesprek, ze kregen geen ruzie of onenigheid want Nicodémus was bereid  om van Jezus te leren. Toen legde Jezus hem uit dat de wedergeboorte niet tot stand komt door wijsheid of kracht van onszelf, maar door de kracht en werking van de Geest der genade. 

Een wedergeboren mens wordt geestelijk gezind. De vernieuwde geest krijgt heerschappij over zijn leven. Die nieuwe geest is afkomstig van God. ( Joh. 1 : 13 / 1 Joh. 4 : 7 ) Nicodémus stelde vragen die vrij dom over lijken te komen, maar hij stelde ze waarschijnlijk om Jezus ertoe uit te dagen ze te weerleggen. ( Joh. 3 : 4 ) Wat Jezus ook deed. 

“ Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is? Hij kan toch niet voor de tweede keer de moederschoot ingaan en weer geboren worden? “ Als verduidelijking van Zijn eerste uitleg ( vs 3 ) zei Jezus nu dat een mens wedergeboren moet worden uit water en Geest. En omdat Nicodémus had geantwoord dat een mens niet opnieuw in de moederschoot in kan gaan om geboren te worden, zei Jezus dat hij het koninkrijk van God niet kon binnengaan. ( eerst had Hij gezegd: kan zien – vs 3 ) 

Je ziet duidelijk hoe Jezus meeging met de onwetendheid van Nicodémus. Hij deed er alles aan om hem te laten begrijpen wat er nodig was om het Koninkrijk der hemelen binnen te mogen gaan. Zoals Jezus moeten wij ook zijn wanneer we andere mensen met hun geestelijke vragen proberen te helpen. 

‘ Waarachtig, Ik verzeker u: niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en Geest. ‘ antwoordde Jezus. Daarom had Johannes de Doper bij de rivier de Jordaan gedoopt met water ( Joh. 1 : 26, 31 ) Maar Jezus, de Messias, zou dopen met de Heilige Geest ( zie Joh. 1 : 33 ), een doop die het nieuwe leven schept. En zo gaven water en Geest de voorwaarden aan die het nieuwe leven kenmerken, en nodig zijn om het Koninkrijk van God binnen te gaan.