Exodus – inleiding ( 2 )

De theologie van Exodus leert ons veel over God. Zoals ook in Genesis het geval is, wordt de Heere voorgesteld als een God die ingrijpt in de geschiedenis van mensen. Een God die zich niet verborgen houdt, maar Zich aan hen openbaart. Het boek Exodus legt er de nadruk op dat God mensen bij wil staan, en een levende relatie met hen wil onderhouden. 

De wonderen die Jahweh verricht heeft om Israël uit de slavernij te bevrijden laten zien hoe machtig Hij is, en hoe Hij elke situatie altijd beheerst, ook als het gaat om menselijke beslissingen, zelfs die van een farao. De bevrijding, en de manier waarop God voor Zijn volk zorgt, getuigen van Zijn welwillendheid, Zijn zorgzaamheid en vrijgevigheid ten aanzien van Israël. 

Uit het feit dat Hij door Mozes` tussenkomst het volk vaak hun zonden vergeeft, blijkt hoe barmhartig en geduldig Hij is voor een volk dat Zijn weldaden eigenlijk helemaal niet verdiend, en zich ook nog eens bijzonder ondankbaar toont. Dit is de aanleiding tot een uitspraak die later uit zal groeien tot een Joodse geloofsbelijdenis: ‘ De Heer, de Heere ! Een God die liefdevol is, genadig, geduldig, trouw en waarachtig! ‘ ( Ex. 34 : 6 ) 

Het boek Exodus is eigenlijk een combinatie van geschiedschrijving, en wetgeving in een. Het boek heeft in wezen de vorm van een verbondsverdrag. Maar het bevat ook teksten die een combinatie zijn van poëzie en liturgie zoals het lied van Mozes. 

De historiografische verhalen uit Exodus zijn theologisch van aard. De gebeurtenissen die in de loop van de heilsgeschiedenis plaatsvinden, worden vergezeld van mondelinge openbaringen waarin die gebeurtenissen worden geïnterpreteerd. Bijzonder mooi en waardevol, want daardoor wordt de theologische betekenis ervan duidelijk, en ook de consequenties voor het leven van Gods volk. Consequenties die ook voor de moderne mens nog bijzonder relevant zijn. Het hele boek Exodus is op schrift gesteld door een profeet, die zich door Goddelijke inspiratie heeft laten leiden. 

De herinnering aan de bevrijding uit de slavernij uit Egypte brengt de profeten tot de boodschap van een nog veel grotere bevrijding. ( Jesaja, Hosea, Zacharia ). Vooral Micha noemt Exodus als vooraankondiging van bevrijding van de slavernij van de zonde. 

In het Nieuwe Testament wordt Christus Jezus voorgesteld als het Lam dat met Pasen wordt geofferd om Zijn volk van de zonde te verlossen. Met Zijn bloed wordt er een nieuw verbond gesloten. 

Het verhaal van Exodus heeft Mattheüs geïnspireerd om de Heere Jezus uit te tekenen als een nieuwe Israël. Na Zijn geboorte wordt Hij naar Egypte geleid om aan de dood te ontsnappen. God zal Hem ook weer laten ontsnappen uit Egypte. 

De veertig jaar die het volk van Israël doorbracht in de woestijn correspondeert met de 40 dagen van de beproeving van Jezus in de woestijn. Het grote verschil ligt in de ongehoorzaamheid van het volk versus de volkomen gehoorzaamheid van Jezus. Na deze gebeurtenis klom Jezus op een hoge berg om Zijn onderwijs te beginnen. ( Matth. 5 ), zoals Mozes de wet van God vanaf een hoge berg – de Sinaï gegeven heeft. 

Het manna en de rots, waaruit water tevoorschijn springt, zijn ook een beeld voor het optreden van Jezus. ( Joh. 6 / 1 Kor. 10 ) De betekenis van de tabernakel wordt werkelijkheid door Jezus. God is in Hem bij de mensen komen wonen. ( Joh. 1 : 14 )Bovendien heeft de Heilige Geest van God ervoor gezorgd dat de Vader en de Zoon bij iedereen die Hem liefheeft, komt wonen. ( Joh. 14 : 23 ) 

Onder het nieuwe verbond is de afstand die er tussen God en Zijn volk was, veel kleiner geworden. Dankzij onze Heere Jezus Christus hebben alle leden van Gods volk vrij toegang tot Gods troon. Dit schitterende feit wordt in het boek Exodus gesymboliseerd door de kist van het verbond in de tabernakel. 

Het eerste boek van Exodus is bedoeld als overgang tussen de gebeurtenissen daarvoor in Genesis, en die van Exodus. De geschiedenis kan beginnen. God wil Zich ook aan de moderne mens Anno 2022 openbaren.