Exodus 24 : 3 – 11
Exodus 24 is het sluitstuk van het verhaal dat in Ex. 19 begon en dat als belangrijkste motief heeft: het sluiten van het verbond tussen de Heere en Israël. Deze tekst vertelt ook over de manier waarop Israëls oudsten de aanwezigheid van de Heere ervaren hebben, en ook over de nog intensere manier waarop Mozes dat ervaren heeft. Hij was de man die door de Heere Zelf uitverkoren was, hij was de ware bemiddelaar tussen de Heere en zijn volk.
“ Mozes maakte het volk bekend met alle geboden en regels die de Heere had gegeven, en het volk verklaarde eenstemmig dat het zich zou houden aan alles wat de Heere geboden had. Hierna schreef Mozes alles op wat de Heere had gezegd. De volgende morgen bouwde hij aan de voet van de berg een altaar en richtte hij 12 gedenkstenen op, voor elk van de twaalf stammen van Israël één. Hij droeg een aantal jonge Israëlieten op om de Heere brandoffers te brengen, en stieren te slachten voor een vredeoffer. Mozes nam de helft van het bloed en deed dat in schalen, de andere helft goot hij tegen het altaar. Vervolgens nam hij het boek van het verbond en las dit aan het volk voor, en zij zeiden: “ Alles wat de Heere gezegd heeft, zullen wij ter harte nemen. “ Toen nam Mozes het bloed en besprengde daarmee het volk. “ Met dit bloed “ zei hij, wordt het verbond bekrachtigd dat de Heere met u heeft gesloten door u al deze geboden te geven. Hierna ging Mozes de berg op, samen met Nadab, Abihu en zeventig oudsten van het volk, en zij zagen de God van Israël. Onder Zijn voeten was er iets als een plaveisel van saffier, helder stralend als de hemel zelf. Deze vooraanstaande Israëlieten werden niet door God gedood, en zij aten en dronken. “
De lange toespraak die de Heere Mozes gegeven had was tot een einde gekomen. Er waren veel instructies en geboden nodig geweest om de Israëlieten te doordringen van de noodzaak hoe ze als zonen en dochters van het verbond moesten leven. ( Exodus 20 : 1 / 23 : 33 ) Exodus 19 bevat de uitnodiging van de Heere om toe te treden tot dit verbond. Ter voorbereiding tot de verbondssluiting kreeg Mozes een instructie, terwijl hij nog boven op de berg dicht bij de Heere was. Hij moest naar beneden gaan om Aäron, Nadab, Abihu en de zeventig oudsten bij zich te roepen. Samen moesten ze de Horeb opnieuw beklimmen. Aäron mocht met Mozes mee als zijn broer. ( Exodus 4 : 14 / 18 : 12 ) Ook de twee oudste zonen van Aäron mochten deze bijzondere tocht meemaken, want zij waren voorbestemd tot het priesterschap. De zeventig oudsten waren representanten van het volk Israël. Deze groep die Mozes vergezelde, moest ver van de aanwezigheid van de Heere vandaan blijven, en zich neerbuigen uit eerbied en ontzag voor God. Alleen Mozes mocht verder gaan in de richting van de Heere. Zo ontstonden er een aantal zones rondom de Sinaï. De eerste zone was een buitenste cirkel, waar het volk de dingen die zouden gebeuren afwachtten. Dichter naar de top van de berg, bevonden zich Aäron en zijn zonen, plus de zeventig oudsten. Het binnenste gebied, op de top van de berg, was de plaats waar Mozes en de Heere zich bevonden.
Mozes was al eerder naar het volk gegaan om de woorden van de Heere over te brengen. ( Exodus 19 : 7, 8 ) Nu kwam hij weer om alle rechtsbepalingen over te brengen die de Heere hem gegeven had. Nadat Mozes de regels van het boek van het verbond voorgelezen had, wachtte hij op een antwoord. De Israëlieten moesten zeggen of ze bereid waren om zich aan de heilige wetten van God te houden. Het verbond van de Elohim werd dus in fasen gesloten: eerst werden de geboden en regels van de Heere aangehoord, daarna werden ze mondeling bevestigd door het volk, om tenslotte opgeschreven te worden als een verbond. Bovendien vond er een offer ritueel plaats waarmee het verbond bezegeld werd.
De nacht viel, maar zodra de volgende morgen aanbrak bouwde Mozes aan de voet van de berg een altaar, en richtte hij twaalf gedenkstenen op, voor elke stam van Israël één. Het sluiten van een verbond ging meestal gepaard met een offer. ( Gen. 15 : 7 – 10 / 17 – 18 ) en werd gevolgd door een maaltijd. ( Gen. 26 : 30 / 31 : 54 ) Mozes verdeelde het bloed in twee helften: de ene helft werd op het altaar gesprenkeld, de andere helft over het volk.
Dat had een diepere symbolische betekenis. De dood van de dieren symboliseerde de dood van degene die het verbond met God zou schenden. Waarschijnlijk had deze handeling dezelfde functie als het middendoor snijden van de dieren, waarna partijen in een verbond tussen de twee helften door konden lopen. Het altaar respresenteerde JHWH. Mozes sloot een bloedverbond tussen de Heere en het volk. Door bloed werden de twee partijen hecht met elkaar verbonden. Toen kwam het moment dat het volk tot de Heere mocht naderen. Er vond een groot wonder plaats: Mozes en Aäron mochten samen met Nadab en Abihu en de zeventig oudsten van Israël de Heere ontmoeten. En zij zagen de God van Israël. Onder Zijn voeten was er iets als een plaveisel van saffier, helder stralend als de hemel zelf. Deze vooraanstaande Israëlieten zagen de Heere en werden niet door Hem gedood. en ze aten en dronken daar op die heilige plaats. Dit gebruik kwam overeen met de oudoosterse gewoonte om een verbondssluiting af te sluiten met een maaltijd. De tekst geeft aan dat de Israëlieten dat deden op de plaats waar hemel en aarde samenvloeien, het is de plaats waar de Heere Zijn hemelse paleis houdt.
Mozes heeft niets concreets beschreven over de Elohim. Wat ze ook zagen, het was zeker iets waarvan geen beeld of tekening gemaakt kon worden. Toch was het voldoende om iedereen van het gezelschap ervan te overtuigen dat God in waarheid in hun midden was. Mozes beschreef alleen datgene wat er onder Gods voeten was. Het was een zeer rijk en prachtig plaveisel als van saffieren, hemelsblauw gekleurd. Hoewel het gezelschap mensen waren, was de verblindende pracht van dit alles zodanig getemperd dat ze het konden verdragen. Het hele gezelschap had niet alleen het leven behouden, maar ook hun kracht, hun moed en hun troost. De verbondsluiting wierp geen schaduw op hun vreugde, maar die werd daar integendeel alleen maar door vermeerderd en verhoogd.