In de Bijbel was een gezin het geheel van vader, moeder, kinderen, slaven en dienaars. Je noemt dat ook wel het ‘huis’.
In Genesis 4 wordt het eerste gezin gevormd. Er staat in het eerste vers beschreven dat Kaïn en Abel geboren werden binnen het huwelijk van Adam en Eva.
Het gezin is een eenheid die besloten ligt in het verbond dat de Heere Zelf gesloten heeft met Abraham. ‘En Ik zal Mijn verbond oprichten tussen Mij en tussen Uw nakomelingen in hun geslachten, tot een eeuwig verbond, om u te zijn tot een God, en uw kinderen na u’ ( Gen. 17: 7).
Dat is heel bijzonder en ongelooflijk mooi, de Eeuwige God die een verbond maakt met de mensen. De Heere stelt de mens voor de keus. Hij zegt : “kiest u heden wie gij dienen wilt ! ” ( Jozua 24: 15)
Het gezin dat door de Heere Zelf gevormd is moet ook door Hem gebouwd worden ( psalm 127 ) Zo alleen kan het echt gezegend worden. ( psalm 128: 1-6)
Zoals de Heere van Zijn kant er alles aan gedaan heeft om de bedding te vormen waardoor een kind met het leven met Hem vertrouwd mag raken, zo vraagt Hij ook van onze kant alles.
Het praten over God en het onderwijzen in de dingen van het Koninkrijk van God vormen de belangrijkste opdracht voor elke ouder. God heeft gezegd: ‘zoek eerst Mijn koninkrijk, dan zullen alle andere dingen u toegeworpen worden’.
Jongeren die niet van jongs af aan vertrouwd gemaakt zijn met de Heere en Zijn dienst lopen een groter gevaar om afhakers te worden als ze eenmaal zelfstandig zijn.
Deuteronomium 6: 7 vertelt over de zorg die het volk van Israël aan zijn kinderen moest besteden. De Heere zegt daar:’luister Israël, De Heere onze God, die Heere is de Enige God. Heb daarom de Heere Uw God lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten. Houd de geboden die Ik u vandaag opleg steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat, en als u opstaat. Draag ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad’. Mozes adviseert om kinderen in alle situaties die zich in het leven voordoen, bij alle activiteiten, overal ( zowel thuis als daarbuiten, en op elk moment ( vanaf het opstaan tot het naar bed gaan ) op te voeden. Om hen te leren nadenken over wat zij doen, waarom zij dat doen en om hen te leren om de wet toe te passen bij alles wat zij doen.
Zo wordt het gezin een huis waar de Heere woont.
Een leven met de Heer begint voor een kind al in de buik van de moeder. Zodra ouders weten dat ze zwanger zijn, beginnen ze als het goed is te bidden voor hun kindje.
De moeder moet een belangrijke rol spelen in het huis. We lezen in 1 Samuel over Hanna die al voordat ze zwanger was naar de tabernakel ging om aan de Heere te vragen om een zoon. Dat gebed werd verhoord. Ook in en rondom het huis is de vrouw erg belangrijk ( Spreuken 31:10 – 27 ) en 2 Tim. 1: 5 vertelt over het oprechte geloof van een moeder en grootmoeder die ongetwijfeld een belangrijke rol gespeeld hebben in de geloofsopvoeding van Timoteüs.
Maar de rol van de vader is minstens zo belangrijk. Hij is het hoofd van het gezin en moet toezien op de religieuze praktijken. In Genesis 35: 2 zegt Jakob tegen zijn gezin precies hoe ze moeten handelen als we daar lezen: “ Doe de vreemde goden die jullie hebben weg, reinig je en trek schone kleren aan”
Veel kinderen weten niet aan wie ze iets zouden moeten vragen over de dienst van God omdat ze niemand kennen die daarover met hen wil praten. Dat is schrijnend, en zou niet zo mogen zijn.
Veel ouders vinden het moeilijk om over geestelijke zaken te spreken omdat zij dit van huis uit niet gewend zijn. Maar het gaat wel over het allerbelangrijkste wat er is. Richard Mather hield eens een preek waarin hij voorhield wat kinderen van het verbond – dat zijn kinderen die geboren zijn bij christelijke ouders – zullen zeggen als zij verloren gaan en de ouders hun plicht in de godsdienstige opvoeding van hun kinderen hebben verwaarloosd. Op de dag van het oordeel zullen zij zeggen: “ alles wat wij hier lijden komt door u. U had ons moeten onderwijzen in de dingen van God, maar u hebt dat niet gedaan. U had ons moeten weerhouden van de zonde en ons moeten wijzen op de zonde, maar u hebt dat niet gedaan. U was het middel tot ons verderf en u hebt nooit enige zorg laten zien om ons daarvan terug te houden. Wee ons, dat we zulke wereldse en zorgeloze ouders hadden. Wee u dat u geen medelijden en berouw hebt gehad om uw kinderen te behouden van het eeuwige verderf.
Als je over deze feiten nadenkt, dan zal het je tot ernstig nadenken brengen over de geestelijke opvoeding van je kinderen.
Hoe zouden we anno 2024 onze huisgodsdienst het beste vorm kunnen geven?
In onze drukke tijd met ouders die vaak beiden een baan hebben, lijkt het haast onmogelijk om tijd uit te trekken voor de huisgodsdienst. Maar als we beseffen hoe belangrijk dit aspect is voor het welzijn van de ziel van onze kinderen, dan wordt het anders. Een vast patroon in de huisgodsdienst en het geestelijk gesprek zijn belangrijke ingrediënten voor de uitoefening ervan. We kunnen niet verwachten dat we een geestelijke band met onze kinderen opbouwen als wij niet vanaf heel jong hiermee bezig zijn. Het bewust gebruiken van de middelen die de Heere ons geeft vragen om een geestelijke grondhouding. Mozes zegt in Deuteronomium 6 : 5 “ Heb de Heere, uw God lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten.”
Als het goed is, begin je al in je verkeringstijd de dag te besluiten met Bijbellezen en gebed. Je praat er eens over hoe je er tegenaan kijkt dat er straks in je huwelijk een priester in het gezin is, de man. Dat neemt overigens niet weg dat het goed is om aan te wennen om om de beurt hardop te bidden. Zo leer je de zorgen maar ook de vreugden van elkaar te benoemen. En je leert ook in elkaars bijzijn te danken voor wat de Heere jullie in elkaar gegeven heeft.
Op welke manier ga je als echtpaar aan de slag in je gezin met de huisgodsdienst?
Er bestaan verschillende middelen.
- Bijbellezen
- Bijbelstudie
- Het gebed
- Samen zingen
- Huiscatechese
- Naar de kerk
- Een dagsluiting
Bijbellezen en Bijbelstudie
Het is een goede zaak om samen uit de Bijbel te lezen aan tafel. Sommige echtparen vinden het een goed idee om daar een dagboek bij te gebruiken. Een kort meditatief stukje kan richting geven. `s Avonds na de maaltijd lees je de Bijbel in een bepaalde volgorde. Voordat je gaat slapen zou je een Bijbelgedeelte met een dagboek kunnen lezen.
Bij het Bijbellezen na de maaltijd is het goed om samen te bespreken wat het gelezen Bijbelgedeelte te zeggen heeft. Je kunt daarbij de volgende vragen stellen:
– Welke waarheid in dit gedeelte is belangrijk voor ons en waarom?
– Welke vraag zou ik over dit gedeelte willen stellen?
– Je kunt iedereen een vraag op laten schrijven en deze later met elkaar bespreken zodat je zoveel mogelijk antwoorden vindt.
– Wat wordt er over Christus gezegd in deze tekst?
– Welke waarheden in dit gedeelte zijn van belang? Kan ik ze op de één of andere manier in de praktijk brengen?
-Hoe zou ik naar de Heere toe willen reageren. Zou ik Hem iets willen vragen of zeggen?
Voor kleine kinderen zijn er allerlei goede hulpboeken te vinden in de christelijke boekhandel.
Het gebed.
Bidt hardop. Dat is in de eerste plaats een taak van de vader. Hij is de priester in het gezin. Je kunt natuurlijk een formuliergebed uitspreken, maar veel levendiger wordt een vrij gebed, waarin je de noden van de wereld in het algemeen aan de Heere opdraagt. Maar ook de noden en zorgen die in je omgeving leven. In het gezin, in de familie en in de gemeente. Je kunt ook een gebedspunt noemen uit een lijst zoals Open Doors bijvoorbeeld. Ook de moeder mag dit gebed uitspreken. Zodat beide partners voor de kinderen een voorbeeld zijn van het gebedsleven. Vergeet niet om steeds opnieuw te bidden om dagelijkse bekering. Maar vergeet ook niet te danken! Het is goed om de kinderen gebedspunten aan te laten dragen. Zo raken ze al van jongs af vertrouwd met het vrije gebed, en het samen komen tot God.
Samen zingen
Het is geweldig om samen te zingen. Je kunt dit al van voor de geboorte van je baby doen. Als je zingt, geniet je baby mee. De geluidstrillingen van je stembanden gaan rechtstreeks door naar je baby. Omdat zingen tijdens de zwangerschap ontspannend is voor jou als moeder, is het ook goed voor je baby. Je kind zal na de geboorte de muziek of liedjes herkennen en het zal de baby herinneren aan de veilige tijd in de baarmoeder.
Zingen in het gezin stimuleert het zingen op school, de catechisatie en het jeugdwerk. Naast het zingen aan tafel zou je ook op zondagavond samen kunnen zingen.
Naar de kerk.
Het is een goede gewoonte om samen en met je kinderen om een zegen te vragen. Je bidt voor de voorganger, de ouderlingen en de gemeente. Zo krijgen kinderen van jongs af een verantwoording mee voor de kerkgang.
Als er een catechismus gepreekt wordt, kun je je voorbereiden door de betreffende catechismus alvast te lezen en de verwijsteksten onderaan de catechismus op te zoeken. Je zult versteld staan over de helderheid van het woord van God.
In de speelleeftijd 2 – 6 jaar begrijpen kinderen nog niet zoveel. Maar ze zijn wel erg leergierig. Voordat ze meegaan naar de kerk kun je ze als ouders iets vertellen over de gang van zaken in de kerk.
Eenmaal terug thuis is er van alles te bespreken over de dienst, het gebed, het lezen van de wet, de collecte, de doopdienst of de Avondmaalsdienst.
In de leeftijd van 7-12 jaar betrekken we kinderen meer bij de kerk. Op deze leeftijd dragen ouders de bijbelse normen en waarden bewust over. Ze zijn daarbij identificatiefiguren voor de kinderen.
De dagsluiting.
Als echtpaar besluit je als het mogelijk is samen de dag. Zijn er opgroeiende kinderen dan is het goed om ze een eigen dagboek te geven. Zo leren ze zelf de waarde kennen van het Bijbellezen met een korte overdenking. Het is wel nodig om hierover met je kind in gesprek te blijven.
Eenmaal in de week een dagsluiting met het hele gezin is een goede zaak. Denk bijvoorbeeld aan de zondagavond. Vooral met studerende kinderen is het goed om de nieuwe week samen aan de Heere op te dragen.
Gemeente – zijn.
Als man en vrouw maak je samen deel uit van de gemeente. Het goed functionerende christelijke gezin staat niet apart, hoewel het een aparte eenheid is. In feite is het in de grote wereld een eilandje waar liefde woont en waar rust en vrede heersen. In de branding van de tijd is het huwelijk en het christelijk gezin iets waar de Heere Zijn zegen en bescherming over geeft. Waar liefde woont, gebiedt de Heere Zijn zegen.
Je mag ervaren dat de Heere getrouwde mensen altijd wil helpen en bijstaan en dat je als je kinderen mag krijgen samen mag buigen voor God. Dan woont de Heere in je huis.
“ Door wijsheid wordt een huis gebouwd, door verstandigheid bevestigd en door wetenschap worden de binnenkamers gevuld met alle kostelijk en liefelijk goed.( Spreuken 23:3,4)”
Dat is genade Met elkaar maak je deel uit van de gemeente. Daarin hebben we elkaar ook nodig. Samen staan we sterker. We dragen elkaars lasten.
Voor alle huisgodsdienst geldt dat het begint als je nog samen bent. Als er kinderen geboren worden, dan is het bezig zijn rondom Gods woord iets vanzelfsprekends geworden.
Als je in een gezin met tieners rondom 14 jaar voor het eerst met zingen of een preekbespreking zou beginnen, dan ben je als ouder te laat.
Samen bidden, Bijbellezen, zingen en spreken over de boodschap van de prediking is iets wat in de verkeringstijd begint en na de trouwdag een vaste plaats heeft in je huwelijk. Je begrijpt wel hoe belangrijk het is om de persoonlijke stille tijd niet te vergeten. Het zal je hele dag stempelen. Laat je door tijdgebrek en drukte niet weerhouden van de persoonlijke stille omgang met de Heere. Iedereen die God, de Vader en de Heere Jezus Christus liefheeft kan niet zonder.
Luther was een fervent voorstander van het aanleren van de Tien Geboden, de Geloofsbelijdenis en van het Onze Vader.
In november 1528 werkte hij drie preken om tot een ‘ Grote Catechismus.’Deze was vooral bedoeld voor volwassenen en de geestelijkheid. Luther werkte gelijktijdig aan een Kleine Catechismus voor kinderen en minder geleerde mensen.
De ‘Kleine Catechismus’ dateert uit 1529 en bestond uit
1. De Tien Geboden
2. Het Apostolicum
3. Het Onze Vader
4. Het Sacrament van de Heilige Doop
5. Het Sacrament van de Heilige Eucharistie
6. Het Sleutel Ambt en de Biecht.
Het loont de moeite om het voorwoord van de catechismus van Luther te lezen. Hij begon met deze zinsneden: ‘Maarten Luther aan alle getrouwe en vrome herders en leraars. Genade, vrede en barmhartigheid in onze Heere Jezus Christus. De treurige, ellendige nood die ik onlangs als kerkvisitator heb leren kennen heeft mij gedwongen en gedrongen tot het opstellen van deze catechismus en onderwijzing in de christelijke leer in eenvoudige, beknopte en simpele vorm. De gewone man vooral in de dorpen weet niets van de christelijke leer en helaas zijn veel geestelijken zo goed als geheel ongeschikt en onbekwaam voor het onderwijs. Toch moeten ze allen christenen heten, zijn ze gedoopt en ontvangen ze het heilige sacrament.’
Zo ging Luther nog een tijdje door, om vervolgens de uitleg van de catechismus te beginnen. Het loont zeer de moeite om die catechismus met haar voorwoord eens door te nemen.
Ik licht er een fragment uit:
Ik geloof in God, de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde. Wat is dat?
Antwoord: Ik geloof, dat God mij met alle schepselen heeft geschapen, mij lichaam en ziel, ogen, oren en alle leden, verstand en alle zintuigen gegeven heeft en voortdurend onderhoudt; bovendien kleding en schoeisel, eten en drinken, huis en hof, vrouw en kind, akker, vee en alle goederen schenkt; mij met al wat nodig is voor lichaam en leven rijkelijk en dagelijks verzorgt; mij tegen alle gevaar beschermt en voor alle kwaad behoedt en bewaart; en dat alles uit louter vaderlijke, goddelijke goedheid en barmhartigheid, zonder dat ik het verdiend heb of waardig ben. Voor dit alles moet ik Hem danken, loven, dienen en gehoorzaam zijn. Dat is zeker waar.’
Het tweede artikel Van de verlossing
Ik geloof in Jezus Christus, zijn enige Zoon, onze Heer, die ontvangen is van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria, die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle, ten derden dage opgestaan van de doden, opgevaren ten hemel, zittend ter rechterhand van God, de almachtige Vader, vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Wat is dat?
Antwoord: Ik geloof, dat Jezus Christus, waarachtig God, van de Vader in eeuwigheid geboren en ook waarachtig mens, uit de maagd Maria geboren, mijn Heer is, die mij, verloren en veroordeeld mens, heeft verlost, verworven en bevrijd van alle zonden, de dood en de macht van de duivel, niet met goud of zilver, maar met zijn heilig, kostbaar bloed en met zijn onschuldig lijden en sterven, opdat ik zijn eigendom ben en in zijn rijk onder Hem zal leven en Hem dienen in eeuwige gerechtigheid, onschuld en zaligheid, gelijk Hij opgestaan is uit de dood, leeft en regeert in eeuwigheid. Dat is zeker waar.
Het derde artikel Van de heiliging
Ik geloof in de Heilige Geest, een heilige, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen, vergeving van de zonden, opstanding van het vlees en een eeuwig leven. Amen. Wat is dat? Antwoord: Ik geloof, dat ik niet uit mijn eigen verstand of kracht in Jezus Christus, mijn Heer, geloven of tot Hem komen kan, maar de Heilige Geest heeft mij door het Evangelie geroepen, met zijn gaven verlicht, in het rechte geloof geheiligd en staande gehouden; gelijk Hij de gehele christenheid op aarde roept, vergadert, verlicht, heiligt en bij Jezus Christus staande houdt in het ware, enige geloof; in welke christenheid Hij mij en alle gelovigen dagelijks alle zonden rijkelijk vergeeft en op de jongste dag mij en alle doden zal opwekken en mij met alle gelovigen in Christus een eeuwig leven zal geven. Dat is zeker waar.
http://Catechismus-Luther-Protestantse-Pers-Heerenveen-2009 (2).pdf
`https://www.youtube.com/watch?v=YTdSrqfD5d0