Terwijl ik door de geschiedenis van Praag ging, zocht ik ook naar de gewoonten en gebruiken van de bijzondere mensen die het getto bevolkten. Wie waren zij en hoe leefden zij? In bibliotheken vond ik Joodse kookboeken en gerechten. Ik las hoe Joden over de hele wereld zich inspanden om iets van hun traditie door te geven aan het nageslacht. Al bladerend in de diverse kookboeken vond ik een inleiding die mijn hart raakte. Ik begon te lezen en probeerde thuis recepten uit. Ze smaakten voortreffelijk!
De koks schreven van alles bij de recepten. Ik bedacht dat ik zeker iets van deze traditie wilde verwerken in mijn boek en schreef diverse uitgevers aan om toestemming voor het gebruik van de recepten in mijn boek. Die kreeg ik!
‘Ik ben geboren in Riga, in Letland’ schreef iemand ‘en voelde me als kind altijd heel Joods – ondanks dat ik bijna niets wist over het Joodse geloof. Dit fenomeen is overigens niet ongebruikelijk onder Russische Joden. De enige keer dat onze familie iets aan Joodse tradities deed was tijdens Pesach. Mijn grootouders gingen dan naar de enige synagoge in het dorp en haalden een paar dozen matzes, die naar Joodse gezinnen waren gestuurd ‘vanuit Amerika’. In mijn jeugd at ik wel Joods eten, alleen niet altijd. Voor ons waren gefilte fisj, zure haring, gehakte lever, helzale, en cholodetz feestgerechten die we van ons mooiste servies aten op verjaardagen, oudejaarsavond en trouwdagen. De voorbereiding van zo’n feestmaal nam dagen in beslag. Ik weet nog hoe ik geboeid toekeek hoe mijn oma kippenvel dichtnaaide voor de helzale. Er waren ook traumatische ontmoetingen met levende karpers in onze badkuip, wachtend op de dag dat ze werden verwerkt tot gefilte fish.
Als kind was ik een moeilijke eter, maar ik was gek op al deze gerechten, zelfs de drillerige cholodetz. Tegelijkertijd schaamde ik me een beetje voor onze overduidelijke ‘Joodsheid’ een gevoel dat mensen in het antisemitische klimaat van die staat zullen herkennen. Ik had hetzelfde ongemakkelijke gevoel over het Jiddisch, de moedertaal van mijn grootouders.’
Toen ik deze woorden las, besloot ik opnieuw om te schrijven en de prachtige Joodse traditie positief neer te zetten. Liefdevol, hoopvol zoals het oorspronkelijk bedoeld was.
Maoz Tzur (Rock Of Ages) – Hanukkah Songs
Klik op bovenstaande link om het boek te bestellen!