4 mei
De gezamenlijke kerken van Utrecht organiseerden op 4 mei een oecumenisch vesper waarbij stilgestaan werd bij de dodenherdenking.
We sluiten aan in de dichte stoet die als stille tocht naar het Domplein schuifelt. Oude en jonge mensen. Studentenbesturen in hun galakostuums. Veel jongeren, Utrecht kent bijna 67.000 studenten. Veel studenten hebben tijdens de studie het hart aan deze karakteristieke universiteitsstad verloren en vestigden zich er permanent. Zo ook onze kinderen. Met hen zwerven we regelmatig door de gezellige straatjes, langs bekende grachten of door interessante musea.
Salvator – de grootste Domklok – beiert sonoor boven onze hoofden. In het resoneren van zijn sombere klank zien we de doden als het ware in lange dichte rijen witte kruisen. Zoals we ze zagen op de erevelden van de Grebbeberg, Normandië. Bayeux, Colleville sur Mêr, Cintheaux en Délivrande.
Het levensgrote scherm toont ons nu eens een fel brandende fakkel, dan weer de wachtende trompettist.
Het wordt stiller en stiller. Eén van de bezoekers wordt uitgenodigd de fakkel aan de voet van het verzetsmonument te ontsteken. Het trompetsignaal Geeft acht! roept op tot twee minuten stilte.
In mijn gedachten zie ik de lange rijen doden. Overbekend van de beelden die ik zag in Sachsenhausen, Normandië, en op de Grebbeberg. Berlijn met zijn vele, vele Gedenkstätten vol gruwelijke beelden. Zoveel lichamen, zoveel zielen. Zoveel vrouwen verloren hun man, ouders hun zoon, grootouders hun kleinkind, Er waren ontelbare broers en zussen die hun broer moesten missen. Verliefden, verloofden. Zoveel tranen, zoveel pijn. Twee minuten zijn veel te kort om hun beeld aan te raken
Het Wilhelmus wordt gespeeld. Steeds opnieuw ontroerend om dit te zingen, vooral in een dicht opgepakte mensenmenigte.
Dan neemt de burgemeester het woord. Hij memoreert de moed en opoffering van de burgers van Utrecht. Onderduikers die overleefden dankzij dappere burgers. Maar er was ook schaamte om verraad.
Na de herdenking wandelen we naar de prachtige Jacobikerk voor het herdenkingsconcert van Studievereniging Hucbald, van de Universiteit Utrecht. Dit koorproject ontstond acht jaar geleden om het uit de studie verdwenen koorpracticum te vervangen. Bood studenten van verschillende disciplines de bijzondere kans om een requiem in te studeren en uit te voeren! Het programma vertelt ons dat dit initiatief is uitgegroeid tot een zeer succesvolle traditie.
De kerk lijkt al overvol als we binnenkomen, maar we vinden een fantastische plek helemaal achteraan op een wat verhoogde bank met een dik pluche kussen.
Het koor komt op en we verliezen ons in de prachtige klanken van the music for the funeral of Queen Mary van Purcell. De bekende mars- achtige opening wordt gespeeld door vier koperblazers en begeleid door een trommel. Statig en plechtig! Daarna volgen een drietal anthems: “ Man that is born of a woman “, “ In the middle of life” , “ Thou knowest Lord”
De mens, geboren uit een vrouw leeft maar voor korte tijd en heeft veel ellende. Hij bloeit op en valt af als een bloem. Hoe waar is dat voor alle omgekomenen geworden! “ O heilige en barmhartige Heiland, Rechtvaardige en Eeuwige Rechter, sluit Uw barmhartige oren niet voor onze gebeden, laat ons in het uur van onze dood niet in de steek! “ klagen de klanken.
Hierna wordt de Latijnse tekst Duits. “ Verleih uns Frieden “ van Mendelssohn. Ingetogen en kort. Afgeleid van een oude tekst van Martin Luther en gebaseerd op de oorspronkelijke Latijnse tekst “ Da pacem domine “. De tekst is een gebed om vrede en daarmee zeer gepast voor een herdenkingsconcert.
Dan volgt het Requiem van Mozart als een smeekbede om vrede voor de zielen van de gestorvenen. Hoewel zij dit niet meer nodig hebben zijn de ernstige woorden zo aansprekend! Jonge stemmen leggen ze aan ons hart en we bidden zachtjes mee: “ Heere ontferm U over ons. Christus, ontferm U over ons. Op welke Beschermer zal ik een beroep doen waneer zelfs de rechtvaardige mens ternauwernood veilig is? “
Het laatste couplet geeft uiteindelijk het antwoord: Agnes Dei, qui tollis paccata mundi – Het Lam van God, dat de zonde der wereld wegdraagt!
Quia plus es – Omdat Gij liefdevol zijt.
Mijn hart zegt het na: “ Ja Heere, omdat U liefdevol bent!”
https://www.youtube.com/watch?v=t6zQWebmgmU
